'Hepatit köyü'

Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesine bağlı Boyunlu köyünün adı, son yıllarda siroz kaynaklı ölümlerin artması üzerine ‘Hepatit köyü’ olarak anılmaya başlandı. Köylülere göre her evde hepatit hastası var ve taşıyıcı sayısı daha fazla. Nedeni ise bilinmiyor.

'Hepatit köyü'
 Diyarbakır’a 80 kilometre uzaklıktaki altmış haneli Boyunlu köyünün yaklaşık 600 nüfusu var. Köyde neredeyse tek ölüm nedeni hepatite bağlı siroz hastalığı. Bu nedenle civardaki diğer yerleşim birimlerinin sakinlerine göre, Boyunlu’nun bir diğer adı 'Hepatit' ya da 'Sarılık köyü.’

Anlatılanlara göre köyde son beş, altı yılda 10'dan fazla kişi hepatite bağlı karaciğer iltihaplanması ve siroz nedeniyle yaşamını yitirdi.

‘Kayınpederim de öldü’

Köyün imamı Musa Yönce köyde pek çok evde hepatit hastasının bulunduğunu, taşıyıcı oranının ise daha fazla olduğunu belirtiyor.

“Hemen hemen her ailede bu hastalıktan muzdarip bir kaç kişi var. Hepatit-B taşıyıcıların sayısı daha fazla. Diyarbakır’a gittiklerinde tahlil yaptırıyorlar ve hastalık çıkıyor. Diyarbakır’dan iki sene önce bir ekip gelip suları tahlil ettiler ve Cami Mahallesi'ndeki kaynak sularının içilmemesini istediler. Ancak içiliyor. Yağmur yağdığında sular bulanık akıyor. İki seneden bu yana tahlil yapılmadı. Yeni kaymakam köye şebeke suyu çektirdi. Ancak yine de bu suları kullanıyorlar. Benim kayınpederim Ahmet Yaşar ve oğlu Mansur aynı hastalıktan öldüler.”

Köy İmamı şüpheli kaynak suyunun kullanılmaması gerektiğini anlatıyor.

İmam Musa Yönce’nin bahsettiği kaynak suyu köyün üst tarafında bulunan mezarlıktan geliyor. Suyun başında ise ellerinde pet şişelerle bekleyen çocuklar uyarılara karşın evlerine su taşımaya devam ediyorlar.

‘Köylüler dikkat etmiyor’

Köylülerden Hanifi Yumak geçtiğimiz ay içerisinde 20 yaşındaki Sedat Bayram’ın siroz nedeniyle öldüğünü ve buna karşın köylülerin sağlıklarına dikkat etmediklerini anlatıyor:

“Çocuk 20 yaşındaydı ve hepatit yüzünden öldü. Aile hekimleri buralara çok gelmiyorlar. Köylüler de gidip tahlil yaptırmıyorlar ve kendilerine bakmıyorlar. Birkaç kez yetkililere bildirdik ancak çok gelen giden olmadı köyümüze.”

‘Nereden bulaşıyor bilmiyoruz’

Hacire Çelik’in ilkokula giden iki çocuğu var. Tahlillerini yaptırmış, temiz çıkmış ancak kendi ailesinin içinde de, çocuklarının gittikleri okulda da pek çok kişinin hepatit hastası olduğunu biliyor. “Kayınbiraderimin çocuklarına geçtiğimiz günlerde tahlil yapıldı ve ikisinde hepatit çıktı. Benim çocuklarımda yok ancak olmayacağının garantisi de yok. Nereden geliyor, nasıl bulaşıyor, bilmiyoruz.”

‘Karaciğer nakli yapıldı’

Hastalıktan kurtulanlar da var. Remziye Çelenk hepatit-b’nin ardından karaciğer yetmezliği tanısıyla hastaneye kaldırılınca Malatya’da karaciğer nakli yapılmış. Şimdi durumu iyi ancak iki çocuğunda hepatit tespit edilmiş. “Niye bu kadar yaygın olduğunu bilmiyoruz. Topraktan mı, yoksa sudan mı, yoksa başka bir şeyden mi kaynaklanıyor, bilemiyoruz. Suyumuz şu tepeden geliyor. Biz içmiyoruz ama içenler var. Belki oradan yayılıyordur köye.”

‘Kaynağı kurutmak tarımı bitirir’

600 nüfusa sahip Boyunlu köyü sakinleri geçimlerini tütün ve hayvancılıkla yapıyorlar. Tütün çok su isteyen bir bitki olduğundan her su kaynağı kullanılıyor. Kocaköy Kaymakamı Mehmet Çağrı Özpolat’a göre, kaynakları kurutmak köylülere yapılabilecek en büyük haksızlık.

Çocuklar kullanılmaması gereken suları evlerine taşıyorlar.

Boyunlu köyü ile ilgili geçmişte bir çalışmanın yürütüldüğünü, kendisinin göreve gelmesinden sonra ilk iş olarak köye temiz su şebekesi çektirdiğini anlatan Kaymakam Özpolat, hastalığın kaynağının tespit edilemediğini belirtiyor. Özpolat köyde detaylı bir araştırmanın yapılması ve hasta sayısının tespit edilmesi gerektiğini kaydediyor. Özpolat, Sağlık Bakanlığı ile işbirliği halinde böyle bir çalışma yürütülebileceğini ve hastalık konusunda da eğitim çalışmaları yapabileceklerini ifade ediyor.

‘Başvuru yok, sudan bulaşmaz’

Diyarbakır Sağlık Müdür Yardımcısı Barış Şahin, Boyunlu köyünden kendilerine herhangi bir başvuru yapılmadığını belirterek, hastalığın genelde kan teması, doğum esnasında anneden geçme ve cinsel yolla bulaştığını belirtiyor. Şahin hepatitin su kaynaklarından bulaşma ihtimalini ise ‘yok denilecek kadar düşük’ olarak değerlendiriyor.

Diyarbakır Halk Sağlığı Müdür Yardımcısı Murat Koç ise hastalığın su kaynaklarından bulaştığına dair literatürlere girmiş hiçbir vakanın bulunmadığını belirterek, şu bilgileri verdi. “Güneydoğu’da en çok görülen hastalık hepatit. Yeni doğumların tamamında, doğum olur olmaz aşısını yapıyoruz. Yakın akrabalık ilişkisi, ortak jilet, tıraş makinesi veya benzer aletleri kullanmak, vücut sıvı teması gibi nedenler hastalığın bulaşmasına yol açıyor. Ancak kesinlikle sudan geçmez. Doğum esnasında anneden de bebeğe geçebiliyor tabii, eğer hastanede olmuyorsa bu doğum. Bizim hastanede doğum oranlarımız yüzde 98.”

‘Hekim gitmek zorunda’

Koç, köylerden kendilerine ihbarda bulunulduğu takdirde anında müdahale ettiklerini de belirtiyor. Muhtarlara bu konulara dair eğitim de verilmiş. “Mobil hizmet kapsamında aile hekimlerimiz var. Her hafta sorumluluk sahalarındaki alanlara gitmek durumundalar. Bu ekiplerimize tüm imkanları sağlıyoruz. Eğer hekim gitmezse cezalandırıyoruz. Muhtarları bu konuda bilgilendirdik ve eğitim çalışmaları yürüttük. Eğer hekim gitmezse bunun bize bildirilmesi çok kolay. Ücretsiz 184 hattını aradıklarında derhal işlem başlatılır ve bahsedilen mekana gidilir. Ancak Boyunlu köyünden bize hiçbir başvuru yapılmamış. Biz yine de bunu ihbar kabul ederek, hemen ekiplerimizi bölgeye sevk edeceğiz.”

DİYARBAKIR SÖZ GAZETESİ

Güncelleme Tarihi: 07 Ağustos 2014, 16:49
YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER