İŞÇİNİN HAKLI SEBEPLE DERHAL FESİH HAKKI VE TAZMİNATI

İş hayatında iş koşullarının getirdiği bir takım zorluklar sebebi ile hem işveren hem işçi açısından iş kanunumuz haklı fesih hallerini düzenlemiştir. Biz bu yazımızda işçi açısından düzenlenen haklı fesih hallerini anlatacağız. İş kanunumuzun 24. Maddesi, işçinin, haklı sebeple iş sözleşmesini derhal fesih hakkı veren halleri,  tek tek maddeler halinde belirtmiştir. İlgili madde de iş sözleşmesinin belirli ya da belirsiz olması ayrımına gidilmemiştir. Üç ana başlık halinde düzenleme yapılmıştır. Sağlık sebepleri, ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri ve zorlayıcı sebepler olarak sıralanmıştır.

 
Sağlık Sebepleri İle Haklı Fesih Halleri Nelerdir?
a) İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa, işçi   fesih hakkını kullanabilir. 
b) İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa, işçi haklı olarak iş sözleşmesini feshedebilir.


Ahlak Ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller  Sebebi İle Haklı Fesih Halleri Nelerdir?
 a) İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa haklı sebeple işçi fesih hakkını kullanabilecektir. 
b) İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa işçi haklı olarak iş sözleşmesini fesih edebilir. 
 c) İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa, işçi haklı fesih hakkını kullanabilir. 
d) İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa, işçi haklı olarak iş sözleşmesini feshedebilir. 
e) İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse, işçi fesih hakkını kullanabilir. 
f) Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa, işçi yasal fesih hakkını kullanabilir. 

Zorlayıcı Sebeplerden Dolayı Fesih Hakkı Nelerdir.: 
İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa, işçi derhal fesih hakkını kullanabilir. 
 

Haklı Sebeple Fesih Hallerinde İşçi İhbar Tazminatı Alabilir Mi?
İhbar tazminatının alınabilmesi için iş sözleşmesinin İş kanunun 17. Maddesine göre işveren tarafından fesih edilmiş olması gerekir. İkinci şart olarak da ihbar sürelerinin kullandırılmamış olması gerekir. Haklı sebeple işçi fesih hakkını kullandığı için ihbar tazminatı alamaz. 
 

Haklı Sebeple Fesih Hallerinde İşçi Kıdem Tazminatına Hak Kazanır Mı? 
Kural olarak işçinin  kendi isteği ile işten ayrılması sonucunda, işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. Fakat haklı fesih hallerine dayanılarak iş sözleşmesinin işçi tarafından fesih edilmesi halinde işçi kıdem tazminatını alabilir. İşçinin kıdem tazminatını almasının tek ön koşulu aynı işyerinde ve aynı işverenin yanında en az 1 yıl çalışmış olması gerekir. 

Haklı Sebeple Fesih Halinde İşsizlik Maaşı alınabilir mi?
4447 Sayılı işsizlik Sigortası kanununa göre son 120 günü sürekli olmak üzere son 3 yıl içinde en az 600 gün  kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalanlardan;
 a)İşveren tarafından iş sözleşmeleri haksız yere feshedilenler, işsizlik maaşı alabilir
b)Haklı nedenle iş akdini fesheden işçiler,işsizlik maaşı alabilirler
c)Hasta olduğu için işten çıkarılan işçiler, işsizlik maaşı alabilirler
d)İş sözleşmesinin bitmesi ile işsiz kalanlar işsizlik maaşı alabilirler .


 

YORUM EKLE