Kürt folkloru açısından arşiv niteliğinde bir çalışma olan derginin Yazı İşleri Müdürü Zeynep Yaş, Kürt halkının ortak kültür mirasının ortaya çıkartılması açısından derginin önemine değinerek,  “Akademik yapıldığı zaman özellikle kaybolmakta olan eserler, sözlü kültür, sözlü tarih, sözlü yaşam görünür hale taşınır. Bu gibi yayınlarla gün yüzüne çıkarıldığı zaman kesinlikle bir ortak kültürü de kendisiyle birlikte ayağa kaldırıp, bunu görünür hale getirir, bir nevi teşhire çıkarır” dedi. Kürt halkının bugüne kadar maalesef kendi kodlarından mahrum kaldığını söyleyen Yaş, “Bunun elbette ki birçok sebebi var.  Gelinen bu noktada folklor; Kürt halkının, geçmişten bugüne kadar yaşamış uygarlıkların da kendi renklerini bulabilecekleri ortak bir mirastır. Bunlar derlenip, toparlanıp yayınlandıkça, gelecekte herkesin kendi rengini bulabileceği, kendini ifade edebileceği bir platforma dönüşebilir” diye konuştu. Dört ayrı lehçe kullanan Kürtlerin çeşitli şive ve ağızlarının olduğunu anımsatan Yaş, derginin herkesin kendi şivesinin olduğu gibi aktarıldığı bir buluşma mekanı olacağını söyledi. Yaş, “Serhad Bölgesi’ndeki, Behdinan’daki, Kafkasya’daki, İç Anadolu Kürtlere kadar herkesin kendi rengini buraya, diliyle, şivesiyle yansıttığı zaman bunların buluşmasını ve birbirini tanımasını sağlayacaktır. Çünkü zaten folklor bunları korumaya yönelik bir çalışmadır. Dilin gelişmesini sağlayacaktır. Dille birlikte o alt kültürün zenginliğinden yararlanıp daha iyi şeylerin ortaya çıkmasına yarayacaktır” şeklinde konuştu.

Saha çalışması ve çeviri eserler dergiyi besleyecek

Derginin Editörü Eşref Keydanî, ön çalışması bir yıl süren derginin çıkartılmasındaki temel amacın dergiyle paralel olarak saha çalışmalarıyla folklorik eserleri derlemek ve dünyadaki folklor çalışmalarıyla ilgili çeviri faaliyetleri yürütmek olduğunu aktardı. Keydanî, “Saha çalışması ve çeviri eserler dergiyi besleyecek ana damar olacak” dedi.

Kürdi Der öğretmenleri olarak projeyi Büyükşehir Belediyesi’ne sunduklarını ve kabul edildiğini söyleyen Keydanî, dergiyi 8 kişinin ortak çabasıyla çıkarttıklarını bildirdi. Keydanî, İlk sayıda olduğu gibi derginin diğer sayılarında da folklorun bütün alanlarıyla ilgili akademik ve derleme çalışmalarına yer vereceklerini ifade etti. Dergiyle ilgili olumlu tepkiler aldıklarını ifade eden Keydanî, “Gerek sosyal medyada gerekse dağıtımda çok büyük ilgi gördü. İki bin sayı basıldı dergi ve hepsi tükendi.” diye konuştu. 

Kürtler için yeni bir çalışma alanı

İlk defa Kürtçe folklor dergisi çıkartıldığını hatırlatan Keydanî, “Kişisel bir takım derleme çalışmaları yapılmış ama dergi formunda ilk defa Kürtçe bir dergi çıkarılıyor” dedi. Form konusunda birçok örnek incelemesi yaptıklarını bildiren Keydanî, “Dünya üzerinde farklı ulusların  folklor çalışmalarının tarihçesi iki yüz yıl öncesine kadar uzanıyor. Tabi Kürtler için bu çok yeni bir çalışma alanı. Bu yüzden Kürtçe basılacak olan folklor dergisi kültürümüz için çok önemli bir adım” diye konuştu. Saha çalışması yaparken en çok da bilinç eksikliği gibi engellerle karşılaştıklarını söyleyen Keydanî, “Örneğin birçok destan ve hikaye bilen yaşlılarımız var. Ancak bunun kaydını tutma bilinci yok. Bu tür çalışmalar bunun önemine varılmasının zeminini oluşturacaktır” dedi.

Kürdi Der öğretmenlerinden Ronya Bewran da Kürt folkloru konusunda hepsinin ortak bir çabası olduğunu söyleyerek, bu nedenle bir araya gelmelerinin zor olmadığını bildirdi. Derginin ilk sayısında bulmaca hazırladığını aktaran Bewran, genel olarak atasözleri, deyimler ve bedduaların ilgisini çeken alanlar olduğu ifade etti.

Profesyonel kadroya ihtiyaç var

Mem Mukriyanî ise derleme çalışmalarının her zaman ilgisini çektiğini söyleyerek, üç yıl önce bir köyün monografisini yaptığını aktardı. Mukriyanî, “Üç yıllık çalışmada gelenek ve görenekten tutun, o köyde yetişen bitki çeşitlerine, günümüze ulaşan deyim ve atasözlerine kadar bir derleme çalışması yaptım. Çok sevdiğim bir çalışmaydı. Bu yüzden böylesi bir projede yer almak benim için büyük bir zevkti” dedi.  Kadro sorunu yaşadıklarını söyleyen Mukriyanî,  “Folklor çalışmasının en büyük ayağı derleme ve saha çalışması. Bu çalışmada grev alacak arkadaşların folklor konusunda teorik ve pratik olarak kendini yetiştirmesi gerekir. Yani hem zamana hem de profesyonelce çalışacak kadrolara ihtiyaç var” şeklinde konuştu.

Derginin yayın kurulunda yer alan Jêhat Rojhilat, Kürt folkloru üzerine 1711’den bugüne kadar gezginler, misyonerler ve araştırmacılar vasıtasıyla batılıların çalışma yaptıklarını anımsattı.

“Mele Mahmude Bazidi ile yapılan çalışmadan tutun, son zamanlara kadar farklı dillerde yapılan çalışmaların kendi ana dilimize çevrilerek yayınlanması da bu projenin içerisinde yer alıyor.” diyen Rojhilat, zamana yayarak, bunları yapmayı istediklerini belirtti. Rojhilat, “1711’de yazılan bir kitapta yüzlerce deyimler ve atasözleri yer alıyor. Memê Alan Destanı kaydedilirken ilk orijinali nasıldır, merak ediyorum. Dolayısıyla bu çalışmaların bir koordinasyonla, ilgili devletlerle görüşülerek, belediyenin arşivine kazandırılması gerekiyor. Diasporada Kürt folkloru üzerine basılmış kitaplara ulaşıp, bu proje kapsamında bunları gün ışığına çıkartmayı planlıyoruz” diye konuştu.

Tüm kurum ve kuruluşlara dağıtılan dergi, Belediyemizden ve Kürdi Der şubelerinden temin edilebilir.