Yetkililer gıda İsrafın önüne geçebilmek için israfı konusunda halkı bilinçlendirecek kamu spotları hazırlanması yine israf konusunun medyada geniş yer almasının toplumsal bilinci sağlanması için büyük önem taşıdığına işaret ediyorlar.
Uzun yıllardan bu yana gıda sektöründe yer alan Çepni Yemek Üretim firmasının Yönetim kurulu başkanı Sait Çoban Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin verilerinden yola çıkarak her yıl üretilen 4 milyar tonluk gıdanın sadece 2,7 milyar tonunun tüketildiğini, 1,3 milyar tonluk gıdanın israf edildiğini bildirerek, “Açlık sorununu çözmenin yolu israfı önlemekten geçiyor. 2050 yılına kadar gıda tüketiminin en az 1,6 milyar ton artacak. Bunun yarısı israfın azaltılmasıyla karşılanabilir.” diyor.
Çoban, yaptığı açıklamada, halen 7,7 milyara yaklaşan dünya nüfusunun 2050 yılına kadar 9,8 milyara yükselmesinin beklendiğini belirterek halen küresel düzeyde tarımın kişi başına 4 bin 600 kalorilik üretim yaptığını vurgulayarak bunun dünya nüfusunu doyurmaya rahatlıkla yeteceğini ama Birleşmiş Milletler verilerine göre 815 milyon insanın açlık çektiğini, bunlardan 124 milyonunun ise açlıktan ölmek üzere olduğuna dikkati çekiyor.
Dünyada üretilen gıdanın yaklaşık üçte birinin çöpe gittiğini belirten Sait Çoban: “Bu rakam, 2,5 milyardan fazla insanı doyurmaya yetecek kadar çok. Dünyada üretilen sebze meyvenin yüzde 46’sı sofraya ulaşmıyor.” diye konuştu.
‘İSRAF DEVASA’
Öncelikle ülkemizde de israfın devasa boyutlarda olduğunun altını çizen Sait Çoban, Ulusal Kaynakları Savunma Konseyinin (NRDC) raporuna göre, ABD’de her yıl üretilen gıdanın yüzde 40’ı, meyve ve sebzenin yüzde 52’si, deniz ürünlerinin yüzde 50’si, tahıl ürünlerinin yüzde 38’i, et ürünlerinin yüzde 22’si atıldığını belirterek: “Ülkemizde de çok büyük israf var. Üretilen meyve sebzenin en az yüzde 25-30’u daha sofraya ulaşmadan çöpe gidiyor. Araştırmalara göre gıda israfının yüzde 42’si evlerde meydana geliyor. İsrafın yüzde 39’u üreticiler, yüzde 5’i perakendeciler, yüzde 14’ü de yemek sektöründe gerçekleşiyor. Açlık sorununu çözmenin yolu israfı önlemekten geçiyor. Her yıl üretilen 4 milyar tonluk gıdanın sadece 2,7 milyar tonu tüketilirken, 1,3 milyar tonu israf ediliyor. 2050 yılına kadar gıda tüketimi en az 1,6 milyar ton artacak. Bunun en az yarısı israfın azaltılmasıyla karşılanabilir. İsrafı azaltamazsak üretmemiz gereken ek gıda, 2,4 milyar tonu bulacak.”
‘ŞUNLARA DİKKAT ETMELİYİZ’
İsraf ile ilgili mücadelenin tarladan başlaması, kayıpların önlenmesi bakımından; yapılacak eğitim faaliyetleriyle üreticilerin yetiştirme tekniklerinin yanı sıra hasat teknikleri konusunda da bilgilendirilmesinin sağlanması gerektiğini bildiren Çoban, şunları kaydetti: “Üreticilerimiz üretim sırasında yanlış uygulamalar yapmamalı, hastalık ve zararlılarla mücadele konusunda dikkatli davranmalıdır. Ürün olgunlaşmadan önce veya aşırı olgunlaşmış şekilde toplamamalı, bahçede uygun meyve ve sebze toplama kapları bulundurmalı, ürün güneşten korunmalı ve paketleme tesislerine teslimde veya pazara taşımada gecikilmemelidir. Hasat edilen ürünler uygun şekilde paketlenmeli, taşınmalı ve depolanmalıdır. Bu amaçla soğuk hava depolarının sayısı ve kapasitesi yükseltilmeli ve bu tesislere verilen destekler artırılarak devam etmelidir.”
‘TÜKETİCİLER DE BÜYÜK DİKKAT SARF ETMELİ’
İsrafı önleme konusunda tüketicinin de yapması gerekenler olduğunu belirten Sait Çoban: “Tüketici ürünü, kayba ve israfa uğratmayacak miktarda ihtiyacı kadar satın almalıdır. Başta sebze, meyve olmak üzere ürünleri uygun saklama ve kullanma şartlarına uymalı, zamanını geçirmeden değerlendirmelidir. Alışverişe gitmeden önce evdeki yiyecekleri gözden geçirerek bir alışveriş listesi yapmalı, ihtiyacından fazlasını almamalıdır. Ülkemizde her gün 5 milyon ekmek israf edilmektedir. İhtiyacın üzerinde ekmek alınmamalı, bayatlayan ekmekler uygun bir şekilde değerlendirilmelidir.
Evde veya lokantalarda yemek küçük porsiyonlar halinde servis edilmeli, yenebilecek kadar alınmalı, tabakta yemek bırakılmamalıdır. Sipariş edilen yemeğin fazla gelmesi durumunda kalanların paketlenmesini talep edilmelidir.” Dedi.
Çoban, israf konusunun dünyanın sorunu olduğunu, 7’den 70’e herkesin bu konuda bilinçlendirilmesi ve sorumluluk içinde hareket etmesinin sağlanması gerektiğini belirtti.
